Adviesrapport Klimaattafel Bonaire overhandigd
In opdracht van het kabinet en bestuurscollege van Bonaire heeft Ed Nijpels als kwartiermaker onderzocht hoe en in welke vorm een klimaattafel op Bonaire het best kan worden opgezet. Op Bonaire heeft hij zijn bevindingen overhandigd aan waarnemend gezaghebber Oleana, de afdeling van gedeputeerde Thielman en minister Jetten voor Klimaat en Energie. Zijn advies is om voor de klimaataanpak op Bonaire één centraal platform (klimaattafel) in te stellen waar alle relevante kennis over klimaatmitigatie (terugdringen van broeikasgassen) en klimaatadaptatie (aanpassen aan het veranderende klimaat) samenkomt.
De deelnemers aan deze tafel moeten zich buigen over een aanpak die tot een Klimaatakkoord Bonaire moet leiden. Zowel het openbaar lichaam Bonaire als het kabinet omarmen dit advies. Het kabinet dankt de heer Nijpels en komt na de zomer met een uitgebreide reactie op het adviesrapport.
Adviesrapport ‘Het is nooit te laat’
Kwartiermaker Nijpels adviseert in zijn rapport ‘Het is nooit te laat’ om een klimaattafel Bonaire in te stellen die leidt tot een Klimaatakkoord Bonaire. De tafel kent twee doelen: concrete afspraken maken om het eiland Bonaire te verduurzamen en afspraken maken om het eiland veerkrachtiger en weerbaarder te maken tegen huidige en toekomstige gevolgen van klimaatverandering. De tafel moet onder leiding van een onafhankelijk voorzitter komen te staan en de vertegenwoordigers van de verschillende overheidsinstanties en de belangrijkste sectoren en ngo’s op het eiland samenbrengen. De Klimaattafel Bonaire vervult vier functies: formuleren van afspraken om te komen tot een klimaatakkoord, signaleren van kennislacunes, stimuleren van de maatschappelijke dialoog en monitoren van de voortgang. In meer algemene zin adviseert Nijpels om het klimaatbeleid niet los te zien van de sociaaleconomische uitdagingen die Caribisch Nederland heeft en beleid te formuleren dat goed aansluit bij de Caribische context en de beleidsinzet op natuurherstel en ruimtelijke ordening.
Aanleiding adviesrapport Klimaattafel Bonaire
Bonaire is als klein, laaggelegen eiland uiterst kwetsbaar voor de negatieve impact van klimaatverandering zoals overstromingen, hevige regenval of langdurige hitte en aantasting en verlies van koraalriffen. Een toename van de zeespiegelstijging leidt ertoe dat in 2050 de laaggelegen en voornamelijk onbewoonde delen van Bonaire, de Salinas, kunnen overlopen. In 2150 lopen ook de bebouwde gebieden zoals de hoofdstad Kralendijk en Belnem een risico. Hoewel Caribisch Nederland geen wettelijke verplichting heeft om uitstoot van broeikasgassen te reduceren, doordat het Klimaatakkoord van Parijs en de nationale Klimaatwet alleen op Europees Nederland betrekking hebben, heeft Bonaire de ambitie om bij te dragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Het kabinet ondersteunt deze ambitie van harte en heeft daarom in samenspraak met het openbaar lichaam Bonaire (OLB) aan Ed Nijpels gevraagd om als kwartiermaker te verkennen hoe de klimaattafel Bonaire het beste opgezet kan worden.
Saba en Sint Eustatius
Op Saba en Sint Eustatius zijn de uitdagingen voor overstromingen kleiner dan op Bonaire, maar zorgt de verandering van het klimaat voor onder andere een groter risico op tropische stormen. Hoewel op beide eilanden forse percentages duurzame opgewekte elektriciteit beschikbaar zijn en er vergevorderde plannen bestaan om naar 90% duurzame energie te gaan, zijn er ook uitdagingen. Op Sint-Eustatius concentreren de grootste zorgen zich op energie, water en grootschalige erosie. Voor Saba ligt de focus vooral op natuurherstel en -behoud op land en zee, het verbeteren van de zelfvoorzienendheid en de ontwikkeling van duurzame voedselproductie. Gelet op de omvang en aard van het klimaatprobleem en de geringe omvang van de bevolking op Sint Eustatius en Saba adviseert Nijpels om onder leiding van een onafhankelijke deskundige, met ondersteuning vanuit de ministeries in Den Haag en in samenspraak met de bestuurscolleges en maatschappelijke organisaties voor beide eilanden een Klimaatagenda op te laten stellen.
Vervolgstappen
Het OLB en het kabinet omarmen het advies en hebben de nadrukkelijke intentie om de klimaattafel Bonaire op te zetten. Tegelijkertijd is één van de conclusies van het adviesrapport dat voor een succesvolle start eerst aan randvoorwaarden moet worden voldaan. Om die reden werkt het kabinet aan een volwaardige kabinetsreactie op het adviesrapport dat na de zomer verschijnt. Hierin zal onder andere worden ingegaan op de invulling van het voorzitterschap, benodigde capaciteit en ondersteuning en de voorgestelde aanpak voor Saba en Sint Eustatius.
