CBS: Meer koopkracht voor lage inkomens Sint Eustatius
De koopkracht in Caribisch Nederland is in 2017 opnieuw gestegen. Met in doorsnee 2,6 procent was de toename voor de inwoners op Sint Eustatius het grootst.
Door de extra verhoging van het wettelijk minimumloon en uitkeringen in 2017 gingen hier vooral huishoudens met weinig inkomen er in koopkracht op vooruit. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.
Sinds 2012 is de koopkracht (zie uitleg 1) jaar-op-jaar gestegen in Caribisch Nederland. Bij een toename van de koopkracht stijgt het inkomen meer dan het gemiddeld prijsniveau en kunnen meer goederen en diensten worden gekocht. De mediane of doorsnee koopkrachtverandering van 2,6 procent op Sint Eustatius houdt in dat de helft van de personen er 2,6 procent of meer in koopkracht op vooruit ging en de ontwikkeling bij de andere helft op een lager niveau lag. Bij 45 procent van de inwoners daalde de koopkracht. Op Bonaire en Saba bedroeg de (mediane) koopkrachtverandering in 2017 respectievelijk 1,0 procent en 0,6 procent. Dat is op deze eilanden de laagste stijging sinds 2012.
Hoogste koopkrachtwinst bij laagste inkomensgroep Sint Eustatius
Op Sint Eustatius verbeterde de koopkracht van leden in huishoudens met de 25 procent laagste inkomens met in doorsnee 6,1 procent verreweg het meest. Uitkeringsontvangers gingen er 6,3 procent op vooruit. Op Bonaire verbeterde de koopkracht vooral bij de 25 procent huishoudens met de hoogste inkomens (met 2,2 procent). Anders dan op Sint Eustatius kwam de koopkrachtverbetering op Bonaire met name aan de werkende bevolking ten goede. Hun koopkracht steeg met 1,6 procent.
Op Sint Eustatius profiteerden alle huishoudens
Op Sint Eustatius pakte de koopkrachtontwikkeling voor alle groepen huishoudens positief uit. Alleenstaanden gingen er met in doorsnee 5,4 procent het meest op vooruit. De koopkracht van eenoudergezinnen, paren met kinderen en overige meerpersoonshuishoudens steeg met meer dan 2 procent. Op Bonaire verbeterde de koopkracht met name van huishoudens met kinderen. Bij paren met kinderen steeg de koopkracht met 3,2 procent, bij eenoudergezinnen met 2,3 procent. Op Bonaire en Saba leverden personen in de (overige) meerpersoonshuishoudens juist koopkracht in.
Meer koopkracht voor jong en oud op Saba en Sint Eustatius
Op Saba en Sint Eustatius steeg de koopkracht voor alle leeftijdsgroepen. De toename in de jonge huishoudens (tot 40 jaar) was met in doorsnee 4,8 procent het sterkst op Sint Eustatius. Ook op Bonaire nam de koopkracht met 2,3 procent vooral toe bij deze groep. 60-plussers op Sint Eustatius en Saba zagen mede door de extra verhoogde AOV (algemene ouderdomsverzekering, zie uitleg 2) hun koopkracht verbeteren. Ze gingen er respectievelijk met 4,6 procent en 1,1 procent op vooruit. Op Bonaire pakte de verhoging van de AOV lager uit dan de prijsstijging. Hierdoor zagen ouderen hun koopkracht licht afnemen.
Bronnen:
StatLine - Caribisch NL; koopkrachtontwikkeling personen in particuliere huishoudens
Toelichtingspagina’s:
Uitleg 1: Koopkrachtontwikkeling
De ontwikkeling van de koopkracht van een persoon is berekend als de procentuele jaar-op-jaar verandering van het gestandaardiseerde besteedbare huishoudensinkomen gecorrigeerd voor de prijsverandering. Deze procentuele veranderingen worden van laag naar hoog gerangschikt en de middelste waarde – ofwel de doorsnee waarde of de mediane waarde – geeft dan uitdrukking aan de koopkrachtverandering van de desbetreffende (sub)populatie. De (dynamische) koopkracht kan door allerlei oorzaken veranderen. Het inkomen verandert bijvoorbeeld door een loonsverhoging, promotie, het aanvaarden van (ander) werk en pensionering. Ook wijzigingen in de huishoudenssamenstelling (een kind gaat het huis uit, partners gaan uit elkaar) leiden tot een inkomensverandering. In de dynamische koopkrachtontwikkeling zijn al deze veranderingen verdisconteerd.
Uitleg 2: Extra verhoging uitkeringen
Om bestaanszekerheid te verbeteren en armoede te bestrijden worden het wettelijk minimumloon en de uitkeringen zoals de AOV (algemene ouderdomsverzekering), de AWW (algemene weduwen- en wezenwet) en de Onderstand (bijstand) op Caribisch Nederland jaarlijks geïndexeerd op basis van de consumentenprijsindexcijfers van het CBS. Daarnaast werden in 2017 het wettelijk minimumloon en de uitkeringen extra verhoogd voor Sint Eustatius (10 procent) en Saba (5,43 procent). Netto stegen de bedragen voor het wettelijk minimumloon en de uitkeringen op Saba met 5,63 procent. Omdat in Sint Eustatius sprake was van deflatie in enkele maanden van 2016 was de netto toename 9,1 procent. Op Bonaire, waar de lonen en uitkeringen niet zijn verhoogd, groeiden het wettelijk minimumloon en de uitkeringsbedragen met het indexeringspercentage – procentuele jaar-op-jaar verandering van de consumentenprijsindex – van 0,6 procent.
Uitleg 3: Inkomensgroepen
Per persoon is het gemiddelde gestandaardiseerde besteedbaar inkomen van het huishouden over 2016 en 2017 berekend. De indeling van de inkomenskwartielgroepen is gebaseerd op deze gemiddelden over 2016 en 2017. Aldus wordt er gecorrigeerd voor regressie naar het gemiddelde.